Jak długo będzie trwała pandemia? W marcu 2020 roku czterech na dziesięciu Polaków spodziewało się, że kryzysowa sytuacja i związane z nią obostrzenia skończą się w ciągu trzech miesięcy. W styczniu 2021 roku już co trzeci Polak uważał, że sytuacja potrwa kolejne 2–3 lata, a 17% ankietowanych zgodziło się z ponurym stwierdzeniem, że pandemia nie skończy się nigdy. Obecnie za nami jest już jednak trzecia, najtrudniejsza, fala zachorowań. Rosnąca liczba zaszczepionych oraz luzowanie obostrzeń wprowadziło pierwszy powiew optymizmu i nadziei, że największy kryzys mamy już za sobą. COVID-19 nadal jednak silnie kształtuje naszą codzienność. Pandemia organizuje nasze życie, wpływa na naszą sytuację zawodową, to, jak i z kim spędzamy czas oraz jak się czujemy. Stawką w grze jest nasze zdrowie fizyczne i psychiczne, relacje z naszymi bliskimi, znajomymi i współpracownikami oraz sytuacja finansowa. Jednocześnie wyzwania, którym muszą sprostać poszczególne grupy wiekowe, są diametralnie różne: nie sposób porównać sytuację pracującej zdalnie matki z tą, której doświadcza studiujący nastolatek. Dlatego w tym raporcie przyglądamy się wybranej grupie wiekowej: osobom w wieku 25–50 lat, czyli pokoleniu równoległych światów, funkcjonującym jednocześnie w świecie rzeczywistym i wirtualnym. Jest to pokolenie, dla którego „cyfrowe” nie zawsze oznacza „wygodniejsze” czy „lepsze”. Po ponad intensywnym roku, spędzonym przed ekranami, wielu z nas odczuwa zmęczenie. Jednocześnie jesteśmy otwarci na cyfrowość, kiedy ułatwia ona spełnianie naszych potrzeb, np. monitorowanie stanu zdrowia czy aktywności fizycznej.
- Autorzy:
- dr Justyna Pokojska
- dr Joanna Mazur
Postępująca transformacja cyfrowa zredefiniowała zasady gry na wielu polach – począwszy od paradygmatu funkcjonowania rynków, produkcji, konsumpcji, pracy i państwa, aż po gospodarkę globalną i wynikający z niej ład międzynarodowy. Początkowo powszechna robotyzacja i automatyzacja dotyczyły przede wszystkim sektora przemysłu i usług, a zastępowane przez maszyny stanowiska pracy związane były z wykonywaniem prostych, powtarzalnych czynności fizycznych. Dziś widzimy już znacznie bardziej złożone mechanizmy automatyzacji, m.in. wdrażanie robotów, które są w stanie wykonywać coraz precyzyjniej czynności, wymagające dotychczas udziału człowieka. To z kolei oznacza rewolucję sposobu i organizacji pracy także w mniej oczywistych obszarach gospodarki, jak np. sektorze wyspecjalizowanych usług i sektorze publicznym. Efekty toczących się procesów będą więc widoczne nie tylko wśród zawodów najniższego szczebla, czyli tzw. niebieskich kołnierzyków (blue colllars), ale również w obszarze pracy tzw. białych kołnierzyków (white collars), czyli usług prawnych, operacji na danych, świadczenia usług publicznych, zawodów medycznych i obsługi klienta. Jak pokazują badania, praca białych kołnierzyków będzie w coraz większym stopniu zastępowana przez systemy sztucznej inteligencji i samouczące się algorytmy
- Współpracownicy:
- dr Katarzyna Niewińska
- Monika Berdys
- Satia Rożynek
- Katarzyna Mrugała
- Autorzy:
- dr hab. Katarzyna Śledziewska, prof. UW
- dr hab. Renata Włoch, prof. UW
- dr Justyna Pokojska
Głównym celem tego raportu jest przedstawienie problematyki nauczania zdalnego na uczelniach w czasie globalnej pandemii. Chociaż stan, w którym nauczanie zdalne stało się dominującą lub jedyną formą kształcenia, trwa już od kilku miesięcy, nadal jest niewiele dostępnych danych i wyników badań, które dawałyby pogłębiony wgląd w skutki takiego nauczania. Przeprowadzenie rzetelnych analiz jest czasochłonne, a dynamiczny charakter zachodzących zmian powinien skłaniać do niewyciągania pochopnych konkluzji. Dlatego przedstawione poniżej zagadnienia opierają się na ostrożnym podejściu do dostępnych informacji i wstępnych wyników badań. Raport składa się z trzech części. Pierwsza poświęcona jest zarysowi tematycznemu zdalnego nauczania w dobie pandemii. Wyzwania dla e‑learningu powiązane zostały z przykładami czynników wpływających na jego efektywność. Część druga dotyczy sytuacji studentów, ich doświadczeń związanych z pandemią i nauczaniem zdalnym oraz preferencji, które mają wobec niego. W części trzeciej przedstawione zostały zagadnienia związane z perspektywą prowadzących. Raport zamyka podsumowanie, w którym zebrane zostały uwagi dotyczące szerszego spojrzenia na cyfrową transformację uczelni i wyzwania, z którymi się ona wiąże. U podstaw dokonanego przeglądu zagadnień związanych z tym tematem stało przekonanie, że nauczanie zdalne, w obecnej sytuacji, to nie tylko zestaw rozwiązań technologicznych, lecz także organizacyjnych i procesowych, uwzględniających wyjątkowy charakter rzeczywistości pandemicznej.
- Autorzy:
- dr Joanna Mazur
W warunkach transformacji cyfrowej kluczowym zasobem staje się wiedza, a kluczową kompetencją ludzi i organizacji – sposób i szybkość jej pozyskiwania i wykorzystywania. Na rynku pracy kształtowanym przez procesy automatyzacji i platformizacji odnajdą się tacy pracownicy, którzy bazując na zaawansowanych kompetencjach poznawczych, społecznych i technicznych (w tym cyfrowych) będą potrafili dostosowywać profil swoich umiejętności do szybko zmieniających się oczekiwań pracodawców. Jaką rolę w zdobywaniu kompetencji przyszłości będą miały uczelnie wyższe? Co sami studenci mówią o studiach i jakie mają oczekiwania? O tym w raporcie DELab UW opracowanym dla Polskiego Funduszu Rozwoju i Google.
- Autorzy:
- dr hab. Renata Włoch, prof. UW
- dr hab. Katarzyna Śledziewska, prof. UW
- Satia Rożynek
- dr Joanna Mazur
- Łukasz Nawaro
W raporcie koncentrujemy się na zjawisku geoblokowania w handlu transgranicznym towarami i wybranymi usługami z wyłączeniem serwisów oferujących dostęp do multimedialnych treści cyfrowych, zgodnie z działaniami Komisji Europejskiej. Geoblokowanie definiujemy jako praktykę odmowy sprzedaży lub innej formy dyskryminacji nabywców dokonujących zakupów w Internecie ze względu na lokalizację. Analizując znaczenie geoblokowania, szukamy odpowiedzi na pytanie jakie bariery utrudniają i ograniczają wzrost rynku transakcji online. Doświadczenia Unii Europejskiej w znoszeniu barier w tradycyjnym handlu towarami i usługami dowodzą, że ułatwia to współpracę, stymuluje lepsze wykorzystanie i alokację zasobów, a w konsekwencji przekłada się na wzrost gospodarczy wszystkich uczestników wymiany. E‑commerce jest ważnym krokiem w stronę dalszego wzmacniania relacji handlowych w ramach Jednolitego Rynku Europejskiego. Obecnie Unia Europejska nie wykorzystuje jednak potencjału transakcji internetowych. Szczególnie polskie firmy rzadko korzystają z tego kanału sprzedaży, dlatego ich udział w transgranicznym e‑handlu jest niski. Przy czym problemy z zakupem online z zagranicy deklaruje mniej niż 5% konsumentów, a aż 70% nie miał żadnego problemu
- Autorzy:
- dr hab. Katarzyna Śledziewska, prof. UW
- dr Agnieszka Pugacewicz
- dr Kristóf Gyódi
- dr Maciej Sobolewski
- Bartłomiej Okoń
- Michał Ziembiński
Polska gospodarka pod względem poziomu ucyfrowienia zajmuje jedno z ostatnich miejsc w klasyfikacji Unii Europejskiej, pozostając w tyle nie tylko za wszystkimi państwami „starej” UE, ale nawet za większością nowych krajów członkowskich. Główną przyczyną tego odstawania od unijnej średniej jest ni-ski poziom ucyfrowienia małych i średnich przedsiębiorstw, stanowiących większość działających w kraju podmiotów gospodarczych. Dane DESI i Eurostatu dowodzą, że polskie MSP mają problem z przyjmowaniem rozwiązań cyfrowych, które upraszczają i przyspieszają procesy decyzyjne i zarządcze (systemy EDI i ERP), pozwalają na efektywniejszą analitykę biznesową (chmura obliczeniowa), upraszczają transakcje (e‑handel czy e‑faktury), pozwalają budować relacje z otoczeniem firmy (systemy CRM, media społecznościowe) lub ułatwiają dotarcie do nowych klientów i wkroczenie na nowe rynki (e‑handel, ERP). Źródłem problemów z wdrażaniem powyższych rozwiązań jest niedostrzeganie przez polskich przedsiębiorców ich użyteczności oraz deficyt kompetencji cyfrowych, szczególnie średnio zaawansowanych, w kapitale ludzkim. Tymczasem w kontekście Jednolitego Rynku Cyfrowego poziom przyswojenia technologii cyfrowych przez MSP będzie przesądzał o ich sukcesie lub porażce, a w konsekwencji – o kondycji polskiej gospodarki. warto się zatem zastanowić nad tym, co należy zrobić, by zainicjować i wspierać cyfrową rewolucję w polskich MSP.
Kryzys migracyjny, z którym mamy do czynienia w Europie od 2015 roku, jest na kilku płaszczyznach trudnym sprawdzianem dla państw europejskich. Z perspektywy świata zachodniego jego skalę można porównać jedynie do ruchów ludności po II wojnie światowej. Wówczas, w związku z wojną i w krótkim czasie po jej zakończeniu, miejsce zamieszkania tylko w Europie zmieniło ok. 25 milionów osób. Powojenny podział Europy powodował kolejne fale uchodźstwa. W historii najnowszej pierwsza konfrontacja ze zjawiskiem masowej migracji była wynikiem wojen na Bałkanach w latach 90. Wówczas Wspólnoty Europejskie zaczęły intensywniej pracować nad stworzeniem wspólnej polityki azylowej. Pierwsza seria aktów prawnych powstała w latach 2000–2005. Reforma utworzonych regulacji została ukończona w 2013 r., niedługo przed rozpoczęciem kryzysu migracyjnego. Skuteczność instrumentarium utworzonego w ramach wspólnego systemu azylowego Unii Europejskiej jest zatem dopiero obecnie poddawana próbie. Z tego powodu kryzys migracyjny stanowi wyzwanie zarówno dla mechanizmów wykształconych w zakresie prawa uchodźczego–a szerzej dla europejskiego systemu ochrony praw człowieka–jak i dla mechanizmów samej integracji europejskiej. W artykule autorka poszukuje odpowiedzi na pytanie, jak technologie w praktyce zmieniają pomoc humanitarną. Tekst dzieli się na dwie części: w pierwszej charakteryzuje podmioty, które udzielają pomocy humanitarnej. W drugiej dokonuje przeglądu inicjatyw pomocowych wykorzystujących technologię. Stara się określić, na które relacje w ramach logistyki pomocy humanitarnej wpływają utworzone aplikacje i narzędzia. Podmiotami, których perspektywa jest w tym wypadku kluczowa, są organizacje pozarządowe, nieformalne oddolne ruchy i inicjatywy powstałe w związku z kryzysem oraz indywidualni wolontariusze, niezwiązani formalnie z żadną organizacją. Wyklucza zatem perspektywę organizacji międzyrządowych oraz państw. Opierając się na przeglądzie inicjatyw pomocowych podejmowanych w odpowiedzi na jego skutki analizuje wpływ technologii na działania prowadzone w ramach prowadzonej pomocy humanitarnej i stara się odpowiedzieć na pytanie, czy skala zmian pozwala wysunąć tezę o wykształceniu się zupełnie nowego typu pomocy humanitarnej – e‑pomocy.
- Autorzy:
- dr Joanna Mazur
Raport jest podsumowaniem badań prowadzonych przez DELabUW i próbuje zarysować obraz polskich mieszkań studenckich, jak również zamieszkujących je lokatorów. Pokazujemy w nim między innymi: • Dlaczego studenci decydują się na współwynajmowanie mieszkań zamiast mieszkać w akademiku? • Kto jest, ich zdaniem, najbardziej upiornym współwynajmującym? • Z kim najchętniej dzieliliby pokój lub mieszkanie? • W jakich obszarach najczęściej wybuchają konflikty w wynajmowanych mieszkaniach? • Jak zmusić niezdyscyplinowanego współlokatora do przestrzegania ustalonych zasad? • I w którym momencie kończy się cierpliwość do współwynajmujących?
- Autorzy:
- dr hab. Renata Włoch, prof. UW
- dr Justyna Pokojska
Smartfony towarzyszą nam w życiu codziennym stanowiąc jedno z podstawowych urządzeń do komunikacji, wymiany informacji, pozyskiwania danych czy rozrywki. W obliczu wielu badań ilościowych poświęconych smartfonom i ich użytkownikom niniejszy raport DELab UW prezentuje jakościowe podejście do tej problematyki. W projekcie realizowanym w podejściu ugruntowanym udało się dokonać zmapowania praktyk indywidualnych użytkownikó w smartfonów wokół tego urządzenia. Zastosowanie wywiadów indywidualnych pozwoliło spojrzeć na problematykę technologii mobilnych z perspektywy bardziej osobistej, a nawet intymnej, poznać motywacje ludzi do korzystania z nowych technologii, zrozumieć zachowania, oczekiwania i konsekwencje implementacji smartfonów w ramy praktyk codziennych
- Autorzy:
- dr Natalia Juchniewicz
Upowszechnienie technologii cyfrowych prowadzi do zmian w strukturze popytu na pracowników– firmy zaczynają szukać pracowników potrafiących posługiwać się narzędziami cyfrowymi. Komisja Europejska w 2013 roku oceniła, że w Europie – mimo wysokiego poziomu bezrobocia, zwłaszcza wśród młodych ludzi – brakuje ok. 900 tys. specjalistów z branży IT, a popyt na pracowników o zaawansowanych kompetencjach cyfrowych rośnie w tempie 100 tys. stanowisk pracy rocznie. Co więcej coraz trudniej wskazać zawody, w których kompetencje cyfrowe są niepotrzebne. Naturalnym wymogiem rekrutacyjnym staje się obsługa komputera, orientacja w mediach społecznościowych oraz znajomość aplikacji i funkcji internetowych. Potencjalni pracownicy mogą jednak nie dysponować takimi umiejętnościami – wówczas pojawia się problem niedopasowania kompetencji pracowników do zapotrzebowania pracodawców. Ten specyficzny rodzaj bezrobocia technologicznego proponujemy nazwać bezrobociem cyfrowym.
- Autorzy:
- dr hab. Renata Włoch, prof. UW
- Anna Majos
ARCHIWUM:
WSPÓŁPRACOWALI Z NAMI
